‘Een soa via een opblaaspop?’

Kun je van een vieze toiletbril een soa (seksueel overdraagbare aandoening) krijgen? Wat denkt u? Nee hoor, natuurlijk niet. Net zoals dat je van twee dagen achter elkaar dezelfde sokken dragen geen sok overdraagbare aandoening krijgt.

Toiletbrillen worden echter wel vaak automatisch gereinigd en er zijn ook speciale schoonmaakdoekjes en brildekjes voor te koop. Een vieze toiletbril ziet er natuur niet fris uit, maar helpt schoonmaken echt? Denkt u dat dit het overbrengen van ziektes voorkomt? Nee hoor, maar het gaat dan ook vooral om het idee, want via je billen of benen krijg je heus niet zomaar een bacterie binnen. Eigenlijk loop je de meeste risico’s door het gebruik van de waterkraan, de deurknop in openbare toiletten en het gebruikmaken van handdoeken van textiel. Die kun je dan ook maar beter mijden. Maar omdat we met z’n allen nogal smetvrezerig zijn, maken we de bril na ieder gebruik het liefst even schoon. Dat kan natuurlijk helemaal geen kwaad, maar een droog papiertje helpt helemaal niets. Het vergroot zelfs het risico, omdat bacteriën dwars door het papier heen lopen. Ik las ergens dat ze zelfs door zeven (!) lagen toiletpapier komen.
Dit gegeven deed denken aan een casus waarop Erwin Kompanje, klinisch ethicus bij het Erasmus MC in Rotterdam, mij op attendeerde: de overdracht van gonorroe door middel van een opblaaspop.
De overdracht van gonorroe zonder dat er van seksueel verkeer sprake is, lijkt uiterst zeldzaam te zijn. Er is slechts één geval van non-seksuele overdracht van genitale gonorroe gedocumenteerd bij volwassenen. Het ging hier om twee patiënten in een militair hospitaal die een urinoir hadden gedeeld.
In de casus ging het om de schipper van een trawler, die drie maanden op zee was geweest. Bij terugkeer van de reis vertoonde hij de kenmerken van gonorroe, maar er was aan boord van de trawler was geen enkele vrouw. Ook ontkende hij homoseksuele contacten en er was geen twijfel dat de symptomen waren ontstaan meer dan twee maanden na het verlaten van de haven. Met enige aarzeling vertelde hij het verhaal.

Enkele dagen voor de aanvang van de symptomen had hij de werktuigkundige ’s nachts in zijn hut gewekt vanwege motorpech. Nadat de ingenieur zijn hut had verlaten, vond de schipper een opblaasbare pop met kunstvagina in zijn bed en hij werd verleid omgang met de pop te hebben. Een paar dagen later begonnen zijn klachten. Nu werd ook de werktuigkundige onderzocht en hij bleek eveneens gonorroe te hebben. De man gaf toe dat hij ejaculeerde in de vagina van de pop vlak voordat de schipper hem had geroepen en dat hij de pop achteraf niet had schoongemaakt. Ook gaf hij toe omgang te hebben gehad met een meisje in een andere stad een paar dagen voordat hij naar zee ging. Dit meisje werd opgespoord, maar het resultaat van haar onderzoek is niet bekend.

Er is geen enkel ander geval bekend van het overbrengen van gonorroe door middel van een opblaasbare pop. Zou onze Pamela in de tentoonstelling Sex & The Sea ook zoiets hebben meegemaakt?